Marloes de Vries (1984) maakt autonome kunst, stripverhalen voor kinderen en schrijft voor tijdschriften als Flow Magazine en Tina. Haar werk gaat over mentaal welzijn, losbreken van maatschappelijke verwachtingen en haar liefde voor Engeland. De redactie vroeg De Vries wat haar inspireert.

Waarom kijk je graag naar documentaires?
‘Omdat ik mensen beter wil begrijpen. Documentaires en detective-series zijn de belangrijkste reden dat ik een NPO Plus abonnement heb. Ook kijk ik nog steeds lineaire tv, omdat ik het belangrijk vind mijn blik te verruimen door dingen te kijken die ik niet zelf uitkies.

Zo laat ik me elke zaterdagochtend verrassen door een Close Up-documentaire op tv, waardoor ik nieuwe perspectieven en kunstenaars ontdek. Het voordeel van ‘ouderwets’ tv kijken is dat er geen algoritme is dat me iets voorschotelt wat lijkt op wat ik altijd kijk.’

Het voordeel van ouderwets tv kijken is dat er geen algoritme is dat me iets voorschotelt

Marloes de Vries

Welke kunstenaar heb je ontdekt door een documentaire?
‘Een van de kunstenaarsdocumentaires die me heel erg is bijgebleven, gaat over de Amerikaanse portretschilderes Alice Neel. Het is een heel persoonlijke film, gemaakt door haar kleinzoon. Neels kunst is prachtig, ze heeft een heel losse toets.

Tegenwoordig zien kunstkenners haar als een van de belangrijkste portretschilders van de twintigste eeuw. Maar de manier waarop ze werkte vind ik wel heel heftig: ze ging bijna over lijken om haar kunst te maken. Om haar werk te kunnen betalen, liet ze haar eigen kinderen in armoede opgroeien. Moet je echt zo ver gaan om impact te maken in de wereld? Ik vind het interessant om naar aanleiding van documentaires over dat soort vraagstukken na te denken.’

Alice Neel ging bijna over lijken om haar kunst te maken

Marloes de Vries

Kijktip 1: Alice Neel

Jouw tweede kijktip Getekend verzet gaat ook over impactvolle tekeningen maar hierin wordt de cartoonist zelf slachtoffer. Waarom wil je deze docu tippen?

‘Deze documentaire maakte indruk op me, want wat is de uit Egypte afkomstige cartoonist Doaa el-Adl enorm dapper om te blijven staan voor haar mening en visie. Ik tekende zelf een paar jaar heel zachtmoedige, vriendelijke cartoons  en daarover kreeg ik af en toe al bedreigingen, zelfs een bedreiging met verkrachting.

Ik kan me niet voorstellen waar Doaa el-Adl mee moet dealen en hoe heftig het moet zijn. Ik denk dat veel mensen onderschatten hoezeer cartoonisten hun leven in de waagschaal stellen. Ik denk dat cartoons zoveel emoties oproepen, omdat ze heel erg to the point zijn. Dat kan zowel positieve als negatieve reacties oproepen.’

Cartoons kunnen zowel positieve als negatieve emoties opwekken. Zelfs mijn zachtmoedige tekeningen leidden tot bedreigingen

Marloes de Vries

Kijktip 2: Getekend verzet

Jouw derde documentairetip is Spijtmoeders. Zelf schreef je het boek Kinderen krijgen is optioneel. Waarom vind je dit een belangrijk onderwerp?
‘Het ouderschap wordt gepresenteerd alsof het voor iedereen een onderdeel van het leven moet zijn, maar het is optioneel. Het is belangrijk dat we er ook op die manier over praten. Doordat ik zelf nooit een kinderwens had en hier open over ben, delen anderen hun eigen twijfels met mij. Toen ik aankondigde mijn boek Kinderen krijgen is optioneel te gaan schrijven, kreeg ik een stortvloed aan enthousiaste reacties. Ook van spijtmoeders. Dat motiveerde mij enorm om te gaan schrijven.

Het ouderschap is optioneel en zo moeten we er ook over praten

Marloes de Vries
© Marloes de Vries / Kinderen krijgen is optioneel - eierstokken

Illustratie van Marloes de Vries in 'Kinderen krijgen is optioneel'

Wat ik zo goed vind aan de film Spijtmoeders is dat het een gesprek opent. Over sommige onderwerpen blijven we te vaak stil. De vrouwen die in de documentaire openlijk uitkomen voor hun gevoelens zijn heel dapper. Daarnaast is de vorm met de animaties en poppen vernieuwend en mooi.’

Kijktip 3: Spijtmoeders

Je schrijft en schildert ook graag over Engeland. Waar komt die liefde vandaan?
‘Ik krijg meteen kippenvel als je dit vraagt. Toen ik op de basisschool zat werd ik heel erg gepest, dus school was nooit leuk. Maar in groep 7 kreeg ik een leuke meester die enorm fan was van Engeland en daar vol passie over vertelde: we keken Fawlty Towers en luisterden naar The Beatles. Toen ik als twintiger voor het eerst op het platteland van Engeland was, landde ik daar echt. Het voelde alsof mijn voeten wortels schoten. Ik dacht: dit is het, nu ben ik thuis. Het voelt altijd alsof ik daar mag zijn wie ik ben.

De documentaire Walk the Land, over het Engelse landschap van de Yorkshire Dales gaf me ook kippenvel. In de film ontmoeten de makers mensen terwijl ze door het landschap wandelen. De gesprekken roepen vragen op: van wie is land? Hoe verhoud je je als persoon tot een landschap en tot de historische gebeurtenissen van zo’n plek?

Een van de wandelaars ontroerde mij, omdat zij – net als ik – zich thuis voelt op een plek waar ze niet vandaan komt. In het Duits is daar een woord voor: Fernweh; heimwee naar een plek die eigenlijk niet jouw thuis is. Ik heb continue Fernweh naar Engeland en probeer daar een paar keer per jaar heen te reizen. In Nederland voel ik me vaak verkrampt, maar in Engeland voel ik wel bewegingsruimte om mezelf te zijn. Dat ruimtelijke gevoel probeer ik te vertalen in mijn schilderijen.’

 In Engeland voel ik de bewegingsruimte om mezelf te zijn, een vrijheid die ik in Nederland mis

Marloes de Vries

Kijktip 4: Walk the Land

Waar komt dat gevoel van verkramping vandaan?
‘Ik groeide op in een Drents dorp waar ik me helemaal niet thuis voelde. Ik kreeg daar het gevoel dat dorpsgenoten op mij neerkeken: “Wie denk je wel niet dat je bent als illustrator? Moet je geen echte baan gaan zoeken?” In 2013 vertrok  ik naar Rotterdam, waar ik nu woon. Ik kom van een lange familielijn aan veenarbeiders die altijd turf hebben afgegraven, maar ben zelf kunst gaan maken. Het was bijzonder dat ik als eerste uit de familie ging studeren. Door afstand te nemen waardeer ik Drenthe nu juist weer meer. Ik voel dat mijn fundering daar ligt.

De Hokjesman: De Drenten legt heel mooi de vinger op de zere plek. In Drenthe is er vaak kritiek op de Randstad, maar andersom lijkt de Randstad helemaal niet bezig met mensen die daarbuiten wonen. Als we de Randstedeling meer laten zien van bijvoorbeeld Drenthe, Overijssel en Gelderland zou dat voor meer verbinding zorgen. Ik denk dat het heel belangrijk is dat iedereen in Nederland zich gezien en begrepen voelt.’

Als we de Randstedeling meer laten zien van Drenthe, Overijssel en Gelderland zou dat voor meer verbinding zorgen

Marloes de Vries

Kijktip 5: De Hokjesman - de Drenten

Nog meer tips van Marloes de Vries

De boeken van Claire Keegan
‘Haar boeken zetten een visuele knop bij mij aan, alsof ik allemaal schilderijen zie. Wat ik heel goed vind aan Keegans werk is dat ze niet meer woorden gebruikt dan nodig. Ze komt heel snel tot de kern, maar je hebt altijd het gevoel dat je een heel compleet verhaal leest, heel knap.’
Lees meer over Claire Keegan (Volkskrant-artikel, betaald)

On Connection van Kae Tempest
‘Dit boek gaat over hoe we verbinding maken met mensen en die verbinding weer verliezen. Tempest is echt een woordkunstenaar, er staan zulke mooie zinnen in het boek. Het is eigenlijk een kunstwerkje, een gedicht dat voelt als een warme omhelzing. Ik werd er heel gelukkig van, het raakt me zo diep in mijn ziel. Eigenlijk kan ik niet goed uitleggen waar het over gaat, je moet het zelf ervaren door het te lezen.’
Lees meer over dit boek (Engelse recensie)

De shows van comedian Sarah Millican
‘Om Sarah Millican moet ik altijd hardop lachen. Ze is heel erg zichzelf, neemt geen blad voor de mond. Ze schaamt zich niet voor het feit dat ze een mens is. En een vrouw is. Ik leerde van haar dat humor de drempel kan verlagen om belangrijke onderwerpen zoals feminisme te bespreken. Millican doet dat op een manier waardoor iedereen het snapt, erom kan lachen en toch met een bepaalde gedachte achterblijft.’
Kijk 'Sarah Millican: Home Bird' (2014) op YouTube

Waar kun je Marloes de Vries van kennen?

Marloes De Vries (1984) is geboren en getogen in Zuidoost-Drenthe en vertrok ruim tien jaar geleden in haar eentje naar Rotterdam om beeldmaker en schrijver te worden. Ze maakt autonome kunst, stripverhalen voor kinderen en schrijft voor tijdschriften als Flow Magazine, waar het meer dan eens gaat over losbreken van wat er van je verwacht wordt, zodat er ruimte is voor wie je bent. De Vries’ meest recente boek is Kinderen krijgen is optioneel, een persoonlijk en humoristisch boek over waarom niet alle vrouwen moeder willen worden.

2Doc Weekly nieuwsbrief

Altijd op de hoogte van de nieuwe en beste documentaires van de publieke omroep op tv en NPO Start én bij andere streamingsdiensten (Netflix, HBO Max, Disney+, Amazon Prime Video en Videoland)?

E-mailadres:
Please don't insert text in the box below!