Wat inspireert Liesbeth Rasker?

Deze film zag ik voor het eerst voordat ik met regisseur Tessa Louise Pope begon aan Vroeg verloren. Ik vond het een grappige, ontroerende en lieve film. Ik dacht meteen: met díe maker zou ik maar wat graag samenwerken.

Het is een uniek familieverhaal, waarin Tessa haar familiegeschiedenis ontrafelt en ook haar vader kritisch bevraagt over zijn afwezigheid in haar jeugd. De rauwe randjes van de mens worden zichtbaar, maar het blijft heel liefdevol. 

In Vroeg verloren zit een scène waarin ik mijn vader vragen stel over de periode na de dood van mijn moeder. Ik was heel lang niet klaar voor die scène. Mijn angst was dat kijkers zouden denken dat mijn vader een lul zou zijn en dat hij daardoor van zijn voetstuk zou vallen. Daar wilde ik hem, maar ook mezelf, voor beschermen, dus ik ging dat gesprek lange tijd liever uit de weg.

In de week dat we de scène na maanden uitstel dan toch echt gingen draaien heb ik nog een keer The Origin of Trouble gekeken. Door die film weer te zien, besefte ik dat je je ouders heel goed kunt bevragen zonder dat je ze in het geheel afwijst. Ik vond Tessa’s vader gewoon een man met gebreken, zoals we allemaal mensen met gebreken zijn.

Dat zij juist díchter bij elkaar kwamen door dingen uit te spreken gaf me het extra zetje om die opnames te doen, en het gaf me ook een idee van hoe ik het gesprek met mijn vader zou kunnen insteken. Uiteindelijk heeft het ook mijn relatie met hem ontzettend goed gedaan. Sommige dingen móet je nou eenmaal bespreken, ook al ga je ze misschien liever uit de weg. 

Toen we met Vroeg verloren bezig waren, dacht ik weleens: who the fuck interesseert dit, wat een egodocument wordt dit? Tessa zei dan: ‘Hoe kleiner je een verhaal maakt, hoe universeler het wordt.’ Dat geldt ook voor If Mama Ain’t Happy, Nobody’s Happy.

Je ziet in deze film hoe je een groot familieverhaal op een kleine manier kunt vertellen. En dat het dan toch over iedereen kan gaan. Het laat zien dat die individuele verhalen wel degelijk belangrijk zijn, omdat het iets representeert. Deze film zorgt ervoor dat je gaat reflecteren en jezelf vragen stelt. Hoe zit het in onze familie? Hoe zit het bij mij?

In deze film herken ik een onderkoelde humor die Tessa ook heeft met een fantastische balans tussen lachen en huilen. Hoe je in een tragische scène ook weer humor kunt vinden. Dat vind ik echt heel goed.

Mensen doen vaak lullig over reality televisie, maar ik kijk er graag naar. First Dates, Married at First Sight en mijn favoriet: Lang leve de liefde. Je ziet hoe een dwarsdoorsnede van Nederland over de liefde en daten nadenkt. Jong en oud, uit de provincie en uit de stad: alles naast elkaar, op de meest intieme manier. Het laat zien wat mensen willen in de liefde en vanuit welke normen en waarden dat komt.

Momenteel werk ik aan een boek over een modern alternatief voor het traditionele huisje, boompje, beestje en onderzoek waarom dat dat nog steeds de status quo is. Ik vind het fascinerend dat in Lang leve de liefde de ene na de andere deelnemer zegt: ‘Ik wil “gewoon” een partner en “gewoon” een kind.’ Je ziet in dit programma goed wat nog steeds de maatschappelijke norm is.

Wat ik ook leuk vind aan ’Lang leve de liefde’ is dat mensen zelf moeten koken en boodschappen doen. Dan zie je vaak dat die mannen werkelijk geen idee hebben. De vrouwen nemen dan maar het voortouw. De traditionele rolpatronen komen ontzettend naar voren.

Dit vind ik een van de mooiste podcasts die er is. De host, Jonathan Goldstein, gaat op zoek naar antwoorden op kleine vragen die mensen als last op hun schouders dragen.

Er was bijvoorbeeld een vrouw in één van de afleveringen, wiens oppas uit haar kindertijd ineens vertrok. Dan gaat Jonathan die oppas proberen op te sporen. Omdat het in Noord-Amerika is en de verhalen zich vaak in het pre-internettijdperk afspelen, zijn de mensen niet zo makkelijk te vinden. Gigantische zoektochten dus, waardoor de productie van een aflevering soms wel een jaar of langer duurt. Er zit zoveel tijd, geld, liefde en aandacht in.

Als maker vind ik het ook echt fascinerend hoe je zo’n verhaal kunt opbouwen. Met zoveel vrijheid, humor en tempo. Het zijn fijne afgeronde verhalen. De afleveringen duren 40 minuten en daarna ben je verzadigd. Voor mij is Heavyweight de ultieme manier om een audioverhaal presenteren.

Deze film zag ik tijdens het draaiproces van Vroeg verloren. Close is kleine, simpele productie, zonder dat oneerbiedig te bedoelen. Je ziet in deze film een rouwproces bij een kind, met ook nog eens schuldgevoelens en verborgen homoseksualiteit erbij. Leo wordt heel stil en teruggetrokken, wil met niemand over zijn emoties praten.

Op het eind zit een scène dat Leo in het bos een confrontatie met de moeder van zijn vriend heeft. Dan probeert hij, zwaaiend met een grote stok, die moeder op afstand te houden. Bij die scène moest ik bijna de zaal uit, zo emotioneel werd ik ervan. Ik herkende me er enorm in. Dat kinderverdriet, hoe groot de emoties van kinderen kunnen zijn en hoe ze geen idee hebben wat ze ermee moeten: dat raakte me enorm.

Show don’t tell wordt goed toegepast in deze film. Er zit weinig dialoog in, alles wordt uitgebeeld. Er wordt veel impliciet gelaten en toch duidelijk verteld. Ongelooflijk knap gemaakt.