Deze nieuwe docu's kijk je in augustus bij de publieke omroep

In deze intieme docu volgen filmmakers Chris Westendorp en Lucas van der Rhee vijf jongeren die voor het eerst naar een zomerkamp voor queers tussen de 13 en 25 jaar gaan. Op 'Hojokamp', zoals het officieel heet, ervaren Faas, Fano, Jeroen, Finley en Eliot, samen met 65 andere jongeren, hoe het is om helemaal jezelf te kunnen zijn, zonder oordelen van anderen.

We zien hoe de kampeerders door middel van openhartige groepsgesprekken en workshops elkaar, maar vooral zichzelf beter leren kennen. En die openheid maakt heel wat los. Ze hebben allemaal een eigen verhaal, maar begrijpen elkaar als geen ander.

Met teder camerawerk weten Westendorp en Van Der Rhee een bijzondere week vast te leggen, die voor de kijker misschien wel net zo onvergetelijk is als voor de deelnemers.

Regie: Chris Westendorp en Lucas van der Rhee
Donderdag 1 augustus om 22.10 uur op NPO 2, NPO Start en 2Doc.nl

Marieke en Sharan zijn intersekse: geboren met een lichaam dat niet past binnen de normatieve definities van mannelijk of vrouwelijk. Het grootste gedeelte van hun jeugd en puberteit hebben ze dat niet geweten. 

Wanneer de twee met elkaar in contact komen, ontdekken ze de vele parallellen in de momenten die hun jeugd hebben getekend. Talloze ziekenhuisbezoeken, operaties met vage uitleg en een opgelegd zwijgen.

De film volgt Sharan en Marieke een jaar lang, terwijl ze hun geheim vertellen aan vrienden, stapels medische dossiers doorspitten en dingen ontdekken over zichzelf die ze nog niet wisten. Intieme beelden laten zien wat het verwoestende effect van geheimhouding en medicalisering is op het leven van intersekse mensen. Het persoonlijke verhaal van Sharan en Marieke schijnt licht op een enorme onzichtbare groep binnen onze maatschappij, en hoe die altijd is behandeld.

Regie: Chris van den Brink, Sharan Bala en Marieke Schoutsen
Vrijdag 2 augustus om 22.50 uur op NPO 3, NPO Start en 2Doc.nl

De boerderij van melkveehouder Bote de Boer is een waar vogelparadijs. Zijn eregasten: de grutto's, die elk jaar met een grote delegatie naar Tjerkwerd in Súdwest-Fryslân trekken.

Bote zorgt voor een warme ontvangst. Met drasplassen, hoogstaand grondwater en weidegras vol kruiden en insecten. Hij wordt landelijk geroemd om zijn inzet en zorgen, maar zijn zonen, die de boerderij op een dag zouden willen overnemen, zien vooral een bedreiging voor hun toekomst. 

'Iedereen vindt 't mooi en prachtig, maar niemand wil het financieren,' zegt Astrid, Bote's vrouw, aan het begin van de documentaire. Erg leuk, al die vogels, maar het zijn de koeien die het geld binnenhalen. Ook de bank is niet onder de indruk van de grutto's, die wil enkel mooie jaarcijfers zien. Kan de sympathieke vogelbeschermheer Bote zijn gang blijven gaan als hij de toekomst van zijn gezin en boerderij niet wil riskeren? 

Barbara Makkinga (Het leven gaat niet altijd over tulpen, Pijnlijk bewijs) maakte een scherpe, maar fijnbesnaarde documentaire over wat het betekent om boer te zijn in het Nederland van de 21ste eeuw. De beelden van wildlife-cameraman Jeffrey van Houten zijn adembenemend.

Regie: Barbara Makkinga
Donderdag 8 augustus om 22.10 uur op NPO 2, NPO Start en 2Doc.nl

Kunstenares Nan Goldin (1953) liep op jonge leeftijd van huis weg en brak enkele jaren later door als fotograaf. Wereldberoemd is haar fotoserie The Ballad of Sexual Dependency, waarin ze intieme snapshots van haar vrienden én zichzelf verwerkte en deze als diashows met muziek presenteerde. Haar werk, alsook de plaats en tijd waarin ze werkte, kenmerkt zich door seks, drugs en vrijheid, maar ook door aids, verslaving en (huiselijk) geweld.

Tegenwoordig komt ze met haar actiegroep PAIN (Prescription Addiction Intervention Now) op voor mensen met een verslaving aan pijnstillers, en strijdt ze tegen de makers ervan, met name de rijke Amerikaanse familie Sackler. Die verdiende miljarden dollars aan de pijnstiller OxyContin en droeg daarmee bij aan de opioïdencrisis in de VS. Door hun 'gulle giften' aan grote kunstmusea probeert de familie haar naam te zuiveren. Goldin vecht voor de verwijdering van hun namen van de gevels in onder meer het Louvre in Parijs en het Metropolitan Museum in New York.

Oscar- én Pulitzer-prijs-winnaar Laura Poitras, onder meer bekend van haar docu Citizen Four over Edward Snowden, rijgt het leven, de carrière en het activisme van Goldin naadloos samen. All the Beauty and the Bloodshed werd bekroond met de Gouden Leeuw (Beste Film) op het Filmfestival van Venetië.

Regie: Laura Poitras
Dinsdag 13 augustus om 22.05 uur op NPO 2, NPO Start en 2Doc.nl

Zowel de moeder als de grootmoeder van regisseur en producent Pieter van Huijstee spendeerden tijdens de Tweede Wereldoorlog enkele jaren in het Japanse vrouwenkamp Tjideng in Indonesië. Beiden overleefden het kamp, maar spraken tot aan hun dood nauwelijks over hun ervaringen. In Als ik mijn ogen sluit stelt Van Huijstee overlevenden de vragen die hij zijn eigen moeder en oma niet meer kan stellen.

Uit de verhalen van deze vrouwen ontspruit een geschiedenis van ongenezen littekens. Veel trauma's werden na de oorlog in Nederland niet meer gehoord of erkend en voor de overlevenden is het moeilijk om te accepteren dat veel mensen weinig weten over deze periode.

Een van de redenen voor het gebrek aan aandacht, is het ontbreken van een beeldarchief. De hoeveelheid foto's of bewegend beeld uit de kampen is schamel. Wel zijn er door de vrouwen en kinderen in het kamp honderden tekeningen gemaakt. In deze aangrijpende documentaire illustreren die tekeningen - letterlijk en figuurlijk - de ongehoorde verhalen van Marij, Femke, Hetty en duizenden andere lotgenoten. 

Regie: Pieter van Huijstee
Donderdag 15 augustus om 22.10 uur op NPO 2, NPO Start en 2Doc.nl

Op 't Eemgoed, een landschap van een kleine 10 hectare ten oosten van Almere, werken 82 huishoudens sinds 2017 aan een bijzonder woonproject. In dit 'dorpslandgoed' gaan de toekomstige bewoners niet alleen samen wonen, maar vooral ook samen léven. 

't Eemgoed is een antwoord op de ‘moderne’ samenleving, die volgens de ietwat excentrieke bedenkers en projectontwikkelaars Sant en Solange Ruyt uit 'teveel losse stukken bestaat en te weinig samenhang vertoont'. Daarom werkt men hier samen in de gemeenschappelijke moestuin, richten ze een 'gemeenschapshuis' in en brengen ze in zogenoemde droomgroepen hun wensen en ambities in de praktijk. 

Maar dan breekt de pandemie aan en blijkt de financiering minder solide dan gedacht. Het vertrouwen van de toekomstige bewoners wordt flink op de proef gesteld, en de romantiek van de droom raakt steeds verder op de achtergrond.

Projectontwikkelaar Sant verwoordt het mooier: 'Als je van de droom naar uitvoering gaat, dan moet je droom verdampen om het te kunnen laten landen op aarde.' Het resultaat is een intrigrerende serie over de start van een nieuwe 'mini-samenleving'.

Regie: Martijn Kieft
Van 26 augustus t/m 23 september elke maandag om 20.25 uur op NPO 2, NPO Start en 2Doc.nl