3Doc:

De schuldmachine

BNNVARA

In Nederland heeft een op de vijf jongeren problematische schulden. De overheid, zoals de Belastingdienst of het CJIB, is vaak hun grootste schuldeiser.

Documentairemaker Camiel Zwart laat zien hoe jongeren gevangengehouden worden door torenhoge schulden, boetes, rentes en rentes op boetes. Dagelijks worstelen zij in een bureaucratische mallemolen die de schuldenindustrie met zich meebrengt. We volgen jongeren uit Amsterdam Zuidoost in soms uitzichtloze financiële situaties. Ricky probeert al zeven jaar zijn leven op de rit te krijgen. Maar hoe doe je dat zonder inkomen en vast woonadres? Elyvonne kreeg een schuldvordering op haar 18e, omdat haar schoolboeken niet betaald zijn toen ze twaalf was. De Belastingdienst, incassobureaus en verzekeraars zijn onverbiddelijk; als er niet betaald wordt komt er gewoon een boete met rente overheen.

Hoe maakt de verregaande digitalisering in Nederland van mensen anonieme BSN-nummers? 'De schuldmachine' laat zien hoe makkelijk je gevangen raakt in een ondoorgrondelijk systeem waarmee de schuldindustrie krankzinnig veel geld verdient, maar mensen steeds verder in de problemen komen.

Regie: Camiel Zwart, 2019
Omroep: BNNVARA

Camiel Zwart (6 november 1980 – 8 mei 2021)

Camiel Zwart was creatief producent bij Blackframe en documentairemaker. Hij viel meerdere keren in de prijzen met zijn films, gaf les op verschillende academies en was adviescommissielid bij het NPO-fonds. Camiel Zwart overleed onverwachts op 8 mei 2021 op 42-jarige leeftijd.

Hoe gaat het nu met de hoofdpersonen?

In 2018 werden jongeren uit Amsterdam-Zuidoost gefilmd in De schuldmachine. In deze korte video vertelt schuldrustcoach Willem Los hoe het vier jaar na de documentaire met ze gaat.

De schuldmachine in de media

Kamervragen

Tweedekamerpoliticus Jasper van Dijk, van de SP, heeft in september 2019 naar aanleiding van de film De schuldmachine kamervragen ingediend bij de staatssecretaris. Hier de vragen van Van Dijk en de reactie daarop van de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Meer over millennials en schulden