Hij stond met ezelsoren op in de hoek en werd onder aanvoering van de juf door de hele klas uitgejouwd met 'sliep uit'. Hij werd een hele middag, met vijftig klasgenoten, voor straf in de zon gezet en werd mét, en zonder, liniaal geslagen. En zaten er nou echt vijf Jossen in de klas? Het zijn herinneringen van radiomaker Jan Maarten Deurvorst. In de documentaire De jongensschool onderzoekt hij of het allemaal werkelijk zo erg was.

Luister en abonneer

Jan Maarten Deurvorst zat eind jaren zestig op een van de laatste jongensscholen van ons land, de St. Josefschool in het dorp Beneden Leeuwen. Aan zijn tijd op deze school koestert Jan Maarten vage, veelal nare, herinneringen. In de radiodocumentaire 'de jongensschool' onderzoekt Deurvorst die herinneringen.

Was het inderdaad zo erg of zijn de herinneringen in vijftig jaar verdraaid, verkleurd en vervormd geraakt? En wat was zijn eigen rol daarin: was hij zelf een enorme etterbak of werd hij juist gepest? Zijn ouders halen hem uiteindelijk van school. Waarom deden niet meer ouders hun beklag?
 

Hij bezoekt voormalige klasgenoten en leraren, die bijna allemaal nog in Beneden Leeuwen wonen. Voor Jan Maarten zijn het vreemden geworden, hij is vertrokken en nooit meer teruggekeerd naar het dorp. Zijn oud-klasgenoten blijken allemaal op de een of andere manier met het verleden te worstelen. De een loopt nog altijd rond met wraakgevoelens naar leraren die allang dood zijn, de ander is er juist sterker uitgekomen en verlangt terug naar het strenge regime van toen. Ook het gescheiden onderwijs heeft zijn sporen nagelaten.

Veel ex-klasgenoten hebben moeite zich te verhouden tot vrouwen, wat zich onder andere uit in angst voor de andere sekse, echtscheidingen, en (te) heftige verliefdheden.

Wat Deurvorst niet had bevroed, was dat het allemaal nog een graadje erger was. Het hoofd van de school werd destijds oneervol ontslagen en er was een seksueel schandaal met zijn klasgenoten in de hoofdrol. Een van de leraren die Jan Maarten spreekt ziet zelfs nu nog geen probleem in het feit dat de kinderen met de hand of de liniaal werden gedisciplineerd. 


In de documentaire legt Deurvorst zijn eigen herinneringen en die van zijn klasgenoten voor aan psycholoog Steven Pont. Die laat zijn licht schijnen over de betrouwbaarheid ervan en de invloed van deze gebeurtenissen op het verloop van de levens van de hoofdrolspelers. De jongensschool is vanaf woensdag 26 juni te beluisteren in de feed van DOCS of in je favoriete podcastapp.

Credits

DOCS is de documentairepodcast van de publieke omroep onder eindredactie van NTR en VPRO. Presentatie: Mina Etemad. Meer informatie: 2doc.nl/docs. Vragen of reacties kun je sturen naar: docs@ntr.nl