Steeds vaker horen we berichten dat een groot gedeelte van Nederland in de toekomst onder water komt te staan, dat de kustlijn in het oosten van ons land komt te liggen. Dat baart Amsterdammer Nikki Koppes zorgen. Als die kustlijn echt opschuift komt haar thuis op de bodem van de zee te liggen. Na een bijna-overstroming in de Amsterdamse binnenstad, wil ze weten waar ze aan toe is. Hoe zal het leven in de stad eruit zien als de zeespiegel stijgt en het blijft regenen? Kan de stad die bekend staat om haar eeuwige strijd tegen het water, ten onder gaan als een
nieuw Atlantis?

Luister en abonneer

Fietsend door de stad, langs bruggen en sluizen, onderzoekt podcastmaker Nikki Koppes wat er met Amsterdam zal gebeuren als de zeespiegel blijft stijgen. ‘Zal het leven in de stad veranderen in de tijd dat ik hier nog leef? Lopen we straks veel vaker onder? Willen op een gegeven moment steeds meer mensen weg? En daalt dan de waarde van die extreem dure huizen?’

Voor Maarten Ouboter, waterbeheerder bij Waternet, is het niet de vraag of Amsterdam overstroomt, maar wanneer. Hij wijst daarbij naar de ramp in Valkenburg van 2021. ‘De kans dat een keer, die regen die toevallig 150 kilometer naar het zuidoosten viel, dat die bij ons valt… Dat kan zomaar gebeuren.’ Het gevaar van een stijgende zeespiegel is niet zozeer dat het water over de duinen naar de stad zal stromen, maar dat we het stijgende rivierwater niet meer naar zee kunnen pompen. ‘Ik zeg: op een gegeven moment faalt dat, dan komt het water binnen en als het water één keer binnen is, krijg je dat niet meer buiten.’

Niet iedereen is zo pessimistisch. Sybren Drijfhout, zeespiegelstijgingsexpert KNMI, is ervan overtuigd dat Amsterdam niet al in ons leven zal verdwijnen. Maar op de langere termijn moeten we wel degelijk rekening houden met een herinrichting van ons land, die we nu nog dystopisch zouden noemen. ‘Dan maak ik altijd een grapje… In de toekomst nemen toeristen een cruise bootje in Arnhem of in Nijmegen en dan tuffen ze naar Amsterdam, waar je een hele grote ringmuur hebt. Dan kan je aanleggen en dan moeten ze over die muur heen klimmen, naar beneden. En dan zul je daar ongetwijfeld prachtige reclames vinden met unique sex on the bottom of the sea.’

Dat Amsterdam kwetsbaar is, was goed zichtbaar op 2 november 2023, toen door een defecte sluis een aanzienlijk gedeelte van de oude binnenstad van Amsterdam bijna overstroomde. Hoewel medewerkers van het programma klimaatadaptatie van de gemeente Amsterdam druk bezig zijn met het toekomstbestendig maken van de stad, zullen we volgens hen moeten leren leven met onzekerheden. Wat betekent dat voor woningzoekers? Samen met Titia en Dick, twee jonge Amsterdammers op zoek naar een koophuis filosofeert Nikki Koppes wat dat betekent voor hun toekomst. Wat als hun huis onder water komt te staan, al is het alleen maar financieel? En wat betekent dat voor hun kinderen?

Credits

DOCS is de documentairepodcast van de publieke omroep onder eindredactie van NTR en VPRO. Presentatie: Mina Etemad. Meer informatie: 2doc.nl/docs. Vragen of reacties kun je sturen naar: docs@ntr.nl